trad. | KV | MP | ZKP | 1996 | IPA |
---|---|---|---|---|---|
a | /a/ | ||||
ą | õ | ą | /õ/ | ||
b | /b/ | ||||
c | /t͡s/ | ||||
ch, h | /x/ | ||||
cz | /t͡ʃ/ | ||||
d | /d/ | ||||
dz | /d͡z/ | ||||
dż | /d͡ʒ/ | ||||
e | /ɛ/ | ||||
é | /e/ | ||||
ę | ã | ę | ã | /ã/ | |
f | /f/ | ||||
g | /ɡ/ | ||||
gj | dzj | dżi, dż* | dż | /d͡ʑ/ | |
i | i, y† | /i/ | |||
j | j, ∅‡ | /j/ | |||
k | /k/ | ||||
kj | cj | czi, cz* | cz | /t͡ɕ/ | |
l | /l/ | ||||
ł | /w/ | ||||
m | /m/ | ||||
n | /n/ | ||||
nj, ń§ | nj | ni, n*, ń§ | /ɲ/ | ||
o | /ɔ/ | ||||
o, wo¶ | ò, wo¶ | o | ò | /u̯ɛ/ | |
ó | /o/ | ||||
ó, wó¶ | ó | /u̯o/ | |||
ô | /ɞ/ | ||||
p | /p/ | ||||
r | /r/ | ||||
rz | /r̝/ | ||||
s | /s/ | ||||
sz | /ʃ/ | ||||
t | /t/ | ||||
u | /u/ | ||||
u, wu¶ | ù, wu¶ | u | ù | /u̯ʉ/ | |
— | ú | — | /ʉ/ | ||
v | w | /v/ | |||
z | /z/ | ||||
ż | /ʒ/ |
trad. – traditional orthography
KV – the so-called ‘classical variant’, used in Skra: Pjismjono wo kùlturze
MP – orthography used in A. de Saint-Exupéry, Môłi princ, tr. M. Bandur (Złocieniec, 2018)
ZKP – orthography described in E. Breza and J. Treder, Zasady pisowni kaszubskiej (Gdańsk, 1975)
1996 – current orthography since 1996
IPA – phonemic notation; actual pronunciation may vary
* before ⟨i⟩
† after ⟨c⟩, ⟨dz⟩, ⟨s⟩, ⟨z⟩ and hard ⟨n⟩
‡ before ⟨i⟩ after a labial consonant
§ at the end of a word or before a consonant
¶ at the beginning of a word or after a prefix
In traditional ortography, some diacritics are often omitted if it doesn’t cause ambiguity.
In the ‘classical variant’ (KV), ⟨wo⟩ is also used in the word kwota and the ending -éwo/ewo; ⟨w⟩ can also denote the phoneme /w/ in the words rúw and znôw.
In the 1996 orthography, a silent ⟨w⟩ is sometimes written at the beginning of a word before ⟨ò⟩, ⟨ó⟩ and ⟨ù⟩.
Examples:
trad.: Wodvôgji! Neta to je dzis vszëtkjévo svjata początk ë kuńc. (…) Pamjętôjta moje słova: Tak jak jęzëk je fuńdameńtę etnjicznosce, tak pjismo je kluczę do nôrodnévo poczëcô Kaszëbóv.
KV: Wodvôgji! Neta to je dzis vszëtkjéwo svjata pòczõtk ë kúńc. (…) Pamjãtôjta mòje słova: Tak jak jãzëk je fùńdameńtã etnjicznosce, tak pjismò je klúczã do nôrodnéwo pòczëcô Kaszëbóv.
MP: Wodvôdzji! Neta to je dzis vszëtcjéwo svjata pòczõtk ë kúnjc. (…) Pamjãtôjta mòje słova: Tak jak jãzëk je fùnjdamenjtã etnjicznosce, tak pjismò je klúczã do nôrodnéwo pòczëcô Kaszëbóv.
ZKP: Odwôdżi! Neta to je dzys wszëtcziéwo swiata początk ë kuńc. (…) Pamiętôjta moje słowa: Tak jak jęzëk je fuńdameńtę etnicznosce, tak pismo je kluczę do nôrodnéwo poczëcô Kaszëbów.
1996: Òdwôdżi! Neta to je dzys wszëtczéwò swiata pòczątk ë kùńc. (…) Pamiãtôjta mòje słowa: Tak jak jãzëk je fùńdameńtã etnicznosce, tak pismò je kluczã do nôrodnéwò pòczëcô Kaszëbów.